วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๗ พ.ค. - ส.ค. ๒๕๖๑

ไล่รื้อหมู่บ้านชาติพันธุ์ เอาคนออกจากป่า
...สร้างบ้านพักตุลาการเชิงดอยสุเทพ
กฎหมาย บนความเหลื่อมล้ำ ในสังคมไทย?!

องอาจ เดชา สัมภาษณ์/เรียบเรียง

หลายคนคงจำภาพเหตุการณ์เหล่านี้ได้ดี...

ภาพเจ้าหน้าที่อุทยานกำลังเผากระท่อมชาวกะเหรี่ยงบางกลอย อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรีเป็นการเผาทำลายทั้งเพิงพัก ยุ้งฉาง และข้าวของเครื่องใช้ ไปต่อหน้าต่อตา โดยเจ้าหน้าที่ อ้างว่าชาวบ้านกลุ่มนี้บุกรุกป่า มีสิ่งปลูกสร้างในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติ มีความผิดตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๐๔ แล้วผลักดันให้ชาวบ้านกลุ่มนี้ลงมาอยู่ที่บ้านโป่งลึก-บางกลอย ในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานซึ่งเจ้าหน้าที่กันพื้นที่ไว้ให้อยู่อาศัย

ทั้งๆ ที่ชาวบ้านพยายามบอกว่า บรรพบุรุษของพวกเขาอาศัยอยู่บนแผ่นดินผืนนี้กันมานานหลายชั่วอายุคน

"ตอนบ้านลุงโดนเผา เจ้าหน้าที่เข้ามาบอกว่า ลุงลงมาข้างล่างหน่อย ลงมาพ้นบันไดปุ๊บ เขาเผาเลย เรายืนดู ร้องไห้ แต่เขาไม่หยุด เขาไม่ได้ให้เวลาเก็บของเลย ลุงปลูกต้นไม้ ผลไม้ไว้ มีต้นทุเรียนอายุราว ๓๐ ปี ต้นหมากเป็นของพ่อแม่ อายุราว ๖๐ กว่าปี พ่อบอกว่าปลูกไว้กิน แต่เราบอกเขา เขาก็ไม่ฟัง คิดว่าเราถางป่าใหม่ พยายามบุกรุก แต่มันไม่จริง..."  นายดูอู้ ชาวบ้านกะเหรี่ยงบางกลอย บอกเล่าให้สื่อมวลชนฟัง ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

วันหนึ่งฉันเดินเข้าป่า

เอมมิกา คำทุม
เจ้าหน้าที่ฝ่ายสิทธิมนุษยชน ยส.
 

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

ปกาเกอะญอลอแอะ [๑]

สนธยา ตั้วสูงเนิน
เจ้าหน้าที่ฝ่ายสิทธิมนุษยชน ยส.
 

ฉันเคยทำความรู้จักชาติพันธุ์ปกาเกอะญอจากการเรียนรู้ผ่านตัวหนังสือ ผ่านเรื่องเล่า จนในที่สุดก็ได้ทำความรู้จักกับพี่ๆ ชาวปกาเกอะญอหลายท่าน ทำให้ฉันเห็นมิตรไมตรีที่ทุกคนหยิบยื่นให้ เห็นธรรมชาติของความอ่อนโยน อ่อนน้อม ซึ่งทำให้ฉันหลงรักในความเป็นปกาเกอะญอมากขึ้นเรื่อยๆ และครั้งนี้ฉันจะได้มีโอกาสไปทำความรู้จักกับความเป็นปกาเกอะญออีกครั้ง โดยการไปร่วมศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอ ผ่านโครงการสืบสาน อนุรักษ์ ฟื้นฟูวัฒนธรรมกะเหรี่ยงและงานกองบุญข้าว ที่วัดนักบุญยอห์นอัครสาวกแม่เหาะ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อวันที่ ๒๓-๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ที่ผ่านมา เราเดินทางไปถึงวัดในช่วงเย็นวันที่ ๒๓ สถานที่จัดงานอยู่ในบริเวณวัดซึ่งมีลักษณะเป็นแอ่งกลางหุบเขา เมื่อเดินลงไปจะเห็นเป็นลานดินแดงกว้างๆ พื้นที่ในงานบางส่วนถูกจัดเตรียมไว้บ้างแล้ว บางส่วนชาวบ้านก็กำลังช่วยกันจัดเตรียม ฉันเห็นความขะมักเขม้น ความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านในการช่วยเหลือซึ่งกันและกันเพื่อให้งานที่จะมีขึ้นออกมาสมบูรณ์แบบที่สุด ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

ปลายทางเส้นนี้มีดอกไม้

ชีวิต แรงงาน ข้ามพรมแดน
ภู เชียงดาว

เมื่ออ่านข่าวเรื่องแรงงานข้ามชาติ ในยามนี้ครั้งใด  ทำให้ผมนึกย้อนกลับไปเมื่อหลายสิบปีก่อน เหตุการณ์เรื่องราวต่างๆ นั้นยังคงคล้ายๆ ไม่ต่างกันเท่าใดนัก สิ่งที่เผชิญอยู่นั้น ยังสะท้อนให้เราเห็นความจริงว่าเหตุใดที่ทำให้พวกเขาต้องระเหเร่ร่อน ลุยน้ำข้ามดอย มาเสี่ยงโชคชะตา มาใช้ชีวิต มาใช้แรงงานอยู่ในเมืองไทยของเรา

ทำให้นึกถึงใบหน้าแววตาของพี่น้องดาระอั้ง หรือปะหล่อง ที่บ้านปางแดง เชียงดาว ซึ่งปกติจะไม่ค่อยร่าเริง แจ่มใส สีหน้าแววตาของพวกเขานั้นเหมือนแฝงไปด้วยความเศร้าและความทุกข์มายาวนานในชีวิต

ในประวัติศาสตร์บันทึกเอาไว้ว่า บรรพบุรุษของชนเผ่าดาระอั้ง หรือปะหล่อง ต่างล้วนเป็นฝ่ายผู้ได้รับผลกระทบจากภัยสงคราม และเป็นฝ่ายที่ต้องหลบเลี่ยงหนีการรุกรานของชนเผ่าอื่นเรื่อยมา 

ว่ากันว่า ชนกลุ่มนี้ได้อาศัยอยู่มากในแถบตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐฉาน ในบางส่วนของรัฐกะฉิ่น ประเทศพม่า ในแถบมณฑลยูนนาน ของประเทศจีน และกระจายอยู่ทางตอนเหนือของประเทศไทย ใน ๙ หมู่บ้านในแถบอำเภอฝาง แม่อาย และเชียงดาว ของจังหวัดเชียงใหม่ ...