วารสารผู้ไถ่ 
แวดวงต่างประเทศ
| บทความล่าสุด |
|---|
| ลำนำรุ่งอรุณ : ถาวร กัมพลกูล |
|
| Wednesday, 09 November 2016 | ||||
|
เรื่องสั้นปกาเกอะญอ
ครั้งหนึ่งในหมู่บ้านของฉัน แม่เฒ่าคนหนึ่งได้ตายจากไป โวคาเพื่อนของฉันมาชวนฉันไปขับลำนำ โวคาบอกว่ามีเพื่อนต่างหมู่บ้านมากันหลายคน มีทั้งหญิงและชายจากบ้านโม่งบ้าง แม่อมลองบ้าง หินเหล็กไฟบ้าง และห้วยมะนาวบ้าง แต่ฉันบอกโวคาว่าฉันไม่กล้าไป เพราะไม่เป็นเจ้าบทเจ้ากลอน หากฉันไปฉันต้องเขินอายหญิงสาวต่างหมู่บ้านแน่แท้ โวคาตอบฉันว่าไปกับฉันไม่เป็นไร คอยฟังฉันขับอย่างไรก็ให้ขับตาม หากไม่กล้าไปก็จะไม่รู้สักที ไปครั้งหนึ่งครั้งต่อๆ ไปก็จะรู้มากขึ้นๆ ดังนั้นฉันจึงตอบตกลงว่าจะไป ทั้งที่ใจมันกล้าๆ กลัวๆ เพราะตั้งแต่เริ่มโตเป็นหนุ่ม ฉันไม่เคยไปขับลำนำในงานศพสักครั้ง กินข้าวมื้อเย็นเสร็จแล้ว ฉันขึ้นไปหาโวคาที่บ้านเขา ฉันและโวคาพากันเดินไปที่บ้านศพ ซึ่งห่างออกไปแค่ชะเง้อดู ฉันเห็นหนุ่มสาวมากันเต็มบ้านศพ มีทั้งหนุ่มสาวในหมู่บ้านและต่างหมู่บ้าน แต่ที่ได้รับความสนใจเป็นพิเศษเห็นจะได้แก่หญิงสาวจากต่างหมู่บ้าน เพราะอะไรหรือ ก็เพราะพวกเธอแต่งตัวเต็มรูปแบบ สวยสดงดงามยิ่ง โพกศีรษะด้วยผ้าขาว คล้องสร้อยคอลูกปัดหลายหลากสี ใส่ตุ้มหูเงินมันวับ ใส่เชวาขาวสะอาด (เชวาคือชุดแต่งกายของหญิงปกาเกอะญอที่ยังไม่แต่งงาน) สวมผ้าปลอกแขนและขาสีน้ำเงิน สะพายย่ามและคลุมตัวด้วยผ้าห่มสีแดง กองไฟไม้สนที่ถูกจุดไว้กลางวงนั่งส่องแสงต้องไปที่หน้าของพวกเธอ แลดูเปล่งปลั่ง นวลเนียน ผุดผ่อง จนทำเอาจิตใจของฉันอ่อนไหวไปตามสายตาด้วยความรักอันบริสุทธิ์ ฉันและโวคาเข้าไปพูดคุยกับพวกเธอ โวคารู้จักพวกเธอก่อนหน้านี้แล้ว จึงดูไม่รู้สึกเขินอาย เพราะโวคาไปที่หมู่บ้านของพวกเธอบ่อยๆ และมีคู่หมั้นหมายที่นั่น ฉันรู้จากโวคาว่าพวกเธอเป็นลูกหลานของหมู่บ้านอมลอง ซึ่งต้องเดินทางมาใช้เวลาราวๆ 2-3 ชั่วโมง "โดะ ปกา ดอ เฮอ เหนอะ แฮ แป กา แหล?" โวคาเอ่ยปากถามเชิงหยอกล้อพวกเธอว่า คู่รักเขามากันกี่คนเล่า? "แฮ หนะ โจ คี กา เซอ กา คอลอ หลอ" หน่อมึแปหนึ่งในจำนวนหญิงสาวกลุ่มนั้นตอบว่า มากันแต่ผู้ด้อยความสามารถเพียงสองสามคนนี้แหล่ะ ฉันพูดในใจว่าหญิงสาวผู้นี้ช่างพูดจาถ่อมตัวไพเราะเพราะพริ้ง มีกิริยามรรยาทเรียบร้อยเสียจริงหนอ ฉันเห็นเธอหยิบถุงยาสูบออกมาจากย่าม วางไว้ตรงกลางวงนั่งและชักชวนทุกคนหยิบยาสูบของเธอไปสูบ แม้ว่าฉันไม่สูบยา แต่ฉันต้องหยิบของเธอมาหน่อยหนึ่ง เพราะมรรยาทของปกาเกอะญอต้องปฏิบัติกันเช่นนี้ ไม่เช่นนั้นเขาจะถือว่าเราปฏิเสธน้ำใจที่เขามีให้มา หน่ออิเย และหน่อทีลอย คือเพื่อนอีกสองคนที่มาด้วยกัน โวคาบอกฉันว่าหญิงสาวสามคนนี้แหล่ะที่ถูกจัดให้ขึ้นไปขับลำนำโต้ตอบกับเราสองคน ฉันและโวคาพูดคุยกับพวกเธอสักครู่ใหญ่ เพื่อนหนุ่มมาเรียกและบอกว่าได้เวลาที่ชายหนุ่มต้องขึ้นไปขับลำนำชักชวนหญิงสาวให้ขึ้นไปหาแล้ว โวคาขึ้นไปก่อน ฉันก้าวตามขึ้นไป โวคาเริ่มขับ "ธาดอธ่อ" คือลำนำเชิญชวนหญิงสาวให้ขึ้นมาหาชายหนุ่ม หากฝ่ายชายยังไม่ขับลำนำนี้ ฝ่ายหญิงก็จะไม่ยอมขึ้นไปหา หน่อ เหม่ ว่า มี อะ เปอะ เดอ แม่นางกอไผ่ป่าเอย ชู ธ่อ ดี อะ หล่อ เลอ เปลอ ชูหน่อผลิใบเหมือนดั่งเคยเถิด กุ กุ ซริ ชอมี โม่ บอ แม่นางไก่ป่าเอย แวะ เอาะ เสอะ กอ ว่า เกอะ ลอ มาคุ้ยเขี่ยหาอาหารด้วยกันเถิด
หน่อมึแป หน่ออิเย และหน่อทีลอย ได้ยินเสียงขับลำนำเช่นนั้น เธอทั้งสามก็ขึ้นมา และขับลำนำตอบโต้อย่างถ่อมตัวเองว่า หน่อ แฮ ธ่อ เตอะ ปี่ ยา ซุ ข้าขึ้นมาดั่งยาสูบหยิบมือเดียว เตอะ แป ธ่อ จอ อะ เหมาะ ปู คงไม่เต็มบ้องยาสูบของเจ้าหรอกหนา หน่อ แฮ ธ่อ ปริ โดะ ปริ ดี ข้าตัวเล็กตัวน้อยขึ้นไปหาเจ้า ปริ ดอ เสอะ กอ ค่า อะ คลี เล็กดั่งเมล็ดมะเขือก็ไม่ปาน
ฉันสังเกตว่าหน่อมึแปจะเป็นผู้เริ่มขับลำนำก่อนทุกครั้ง เพื่อนอีกสองคนจะเป็นลูกคู่ร้องตาม โวคาบอกว่าหน่อมึแปเป็น "โมะโชะ" คือผู้เก่งในบทลำนำ โมะโชะนี้จะสอนรุ่นน้องที่ยังไม่เก่ง ให้ไปกับเขาและเรียนรู้จากเขา นี่เป็นครั้งแรกที่ฉันไปขับลำนำคู่กับหญิงสาว ทำให้ฉันตื่นเต้น จนไม่รู้สึกง่วงเลยในตลอดคืน ฉันขับลำนำตามโวคาซึ่งเป็นฝ่ายก่อ และคอยฟังหน่อมึแปซึ่งเป็นฝ่ายรับ ฟังแล้วช่างเพราะเสนาะหูเสียจริง ลูกก่อลูกรับของทั้งสองฝ่ายสอดรับกันอย่างดี ทำให้จิตใจของฉันเข้าไปอยู่ในภวังค์ของการขับลำนำจนหมดสิ้น ฉันเกิดความรู้สึกว่าอยากอยู่ด้วยกัน และขับลำนำตอบโต้กันเช่นนี้นานๆ ไม่อยากให้กาลเวลานี้ผ่านล่วงเลยไปเลย แต่เวลาหรือเราจะไปบังคับให้มันหยุดได้ ยิ่งใกล้รุ่งสว่างจิตใจของฉันยิ่งกระวนกระวาย คงไม่ใช่เฉพาะฉันผู้เดียวกระมัง แต่แล้วเวลารุ่งสางก็มาถึง ฉันได้ยินเสียงไก่ขันเรียกผู้คนให้ตื่น เสียงครกกระเดื่องดังขึ้นมาจากท้ายหมู่บ้าน ผสมปนเปไปกับเสียงเด็กร้องจากบ้านโน้นบ้านนี้ นี่คือเช้าตรู่รุ่งอรุณของวันสุดท้ายของการเก็บศพ และการมาอยู่ด้วยกันของหนุ่มสาว วันนี้แล้วที่ศพจะถูกเอาไปเผา หลังจากนั้นหนุ่มสาวจำต้องพรากจากกัน ต่างคนต่างต้องกลับบ้านไปทำงานหาเลี้ยงชีพตามปกติ ทิ้งความอาลัยอาวรณ์และความคะนึงห่วงหา ให้เป็นที่ทรมานใจอย่างที่สุด ลำนำที่ขับในช่วงสุดท้ายเรียกว่า "ธา มื่อ เช่" คือลำนำรุ่งอรุณ ที่ทำให้จิตใจของฉันวาบหวิววังเวงและวิเวก เพราะอะไรหรือ ? ก็เพราะเนื้อหาลำนำกล่าวถึงการที่ฝ่ายชายชักชวนฝ่ายหญิงให้กลับไปกับเขา โดยบอกว่าได้เวลาแล้วนะที่เราต้องจากกันกลับไปกับพี่เถิด กลับไปช่วยแม่หุงหาอาหาร กลับไปใส่เสื้อที่แม่เตรียมไว้ให้ ยามแม่เห็นแม่จะดีใจ อีกทั้งยกยอปอปั้น ยกความดีงามให้นานาประการ ฝ่ายหญิงสาวก็ไม่ยอมใจอ่อนง่ายๆ เพราะคงรู้ดีว่าคารมและมารยาของชายนั้นเป็นเช่นไร จะโต้ตอบอย่างถ่อมตนเองทำนองว่า ข้ามีอะไรดีก็เปล่าดาย พี่กลับคนเดียวนั่นแหละดีแล้ว หากข้ากลับไปด้วยเกรงว่าแม่จะคว้าเศษฟืนฟันฟาด คงไม่แตกต่างไปจากแม่สุนัข และไม่ยอมให้ขึ้นบ้านแน่แท้
ก่อ (ชาย) สร้อย มื่อ เช่ มื่อ วา ธ่อ ลี ฮอ ฟ้าสางตะวันแจ้งแล้วเออ กว่า ลอ โค่ เด ต่า เกอะ ปอ มองลงใต้ถุนบ้านเห็นแสงสว่าง กว่า โจ หน่อ โจ่ เก อะ ดอ เฝ้ามองแม่นางตามคู่รักกลับไป กว่า โจ กว่า โจ่ แหมะ ที ลอ เฝ้ามองๆ จนน้ำตาไหลริน เก เปาะ จอ ดี แชะ แชะ เฮอ กลับไปกับพี่เถิดแม่นางเอย โม่ ธี่ โม่ นี เสอะ เก่อ เชอ ยามแม่เห็นแม่จะยิ้มตอบรับ เก เดอ ยา เก ฮอ เก ฮอ กลับไปกับพี่เถิดแม่นางเอย เก เอาะ โม่ พอ ญ่า ป่อ บอ กลับไปกินปลาที่แม่ต้มไว้ให้ เก เปาะ จอ คี หน่อ เสอะ แน กลับไปกับพี่เถิดแม่นางเอย เยอ โม่ เกอะ ดือ หลิ เหนอะ แพ แม่ของพี่จะคล้องสร้อยคอให้
หญิง (รับ) สร้อย มื่อ เช่ ชอ พา แก เอาะ โอ ฟ้าสางไก่ตื่นขันเรียกแล้วเอย เกล เดอ เซ ทะ โค่ อะ โพ เกี้ยวกับผู้ดีเอาแต่เลือก เกล เดอ ปกา ดอ บะ เกอะ โต เกี้ยวกับคู่รักเขาถูกกล่าวว่าร้าย โอะ เลอะ ต่า ซะ ธ่อ ลอ โจ อยู่ในความโกรธเคืองตลอดไป เหนอะ เก เตอะ กา โม่ โบ ลอ พี่กลับคนเดียวแม่พาดบันไดลง เยอะ เก เดอ นา โม่ ช่อ ฆอ น้องกลับกับพี่แม่ผลักบันไดล้ม เหนอะ เก เตอะ กา โม่ แอ้ แว พี่กลับคนเดียวแม่ยอมให้กลับมา เยอะ เก เดอ นา โม่ กะ แกร น้องกลับกับพี่แม่ปิดประตูเอาไว้ เปาะ เหนอะ คี แต กอ แต กอ เดินตามพี่เดินตามต้อยๆ โม่ ธี่ โม่ ฮิ เซ่ มื่อ คอ ยามแม่เห็นแม่คว้าเศษฟืนฟันฟาด เปาะ เหนอะ คี แต แล แต แล เดินตามพี่เดินตามต้อยๆ เตอะ หละ ธ่อ เหนอะ ธวี่ โม่ แมละ ไม่ต่างจากแม่สุนัขเดินตามนั่นแล ตะวันสางมากแล้ว การขับลำนำสิ้นสุดลง ฉันเห็นเพื่อนบ้านไปเรียกหญิงสาวทั้งสามคนไปกินข้าว ฉันบอกกับพวกเธอว่าไปกินข้าวกันเถิดหิวแล้ว เธอทั้งสามก็ไปกินข้าวตามคำเชิญ แล้วเธอก็กลับไปพร้อมกับเพื่อนบ้านที่มาด้วยกันราวเจ็ดแปดคน โวคา ฉันและเพื่อนๆ ในหมู่บ้านเดินไปส่งพวกเขาที่ชานหมู่บ้าน ฉันเฝ้ามองพวกเขาเดินขึ้นเขาฟากโน้น และพูดในใจออกมาว่า หน่อมึแป หน่ออิเย หน่อทีลอย อีกเมื่อไรหนอที่จะได้เจอะเจอเธออีก
Powered by AkoComment 2.0! |
||||
จาก วารสารผู้ไถ่ ฉบับที่ 38
| < ก่อนหน้า | ถัดไป > |
|---|
