วารสารผู้ไถ่

ปีที่ ๔๔ ฉบับที่ ๑๒๑ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๖

HOPE ชีวิตวิถีใหม่

อยู่รอดได้...ก้าวไปด้วยกัน

เปิดเล่ม

World Economic Forum เผยเเพร่รายงานความเสี่ยงโลกประจำปี ๒๕๖๖ โดยระบุว่า โลกกำลังเผชิญความเสี่ยงรูปแบบ ‘ใหม่' และวนเวียนความเสี่ยง ‘เก่า' ที่กลับมาอีกครั้ง แต่อาจเด่นชัดและทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้น

เมื่อวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๖๖ ที่ผ่านมา สภาเศรษฐกิจโลก (World Economic Forum) ได้เผยแพร่ รายงานความเสี่ยงโลกประจำปี ๒๕๖๖ (Global Risks Report ๒๐๒๓) กล่าวถึง ความเสี่ยงจากการแพร่ระบาดของโควิด-๑๙ และสงครามในยูเครนที่ยังส่งผลกระทบต่อโลก โดยเฉพาะเรื่อง "ค่าครองชีพ" ที่อาจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงในช่วง ๒ ปีข้างหน้า รวมถึงประเด็นความล้มเหลวในการจัดการกับปัญหาสภาพภูมิอากาศ ความซบเซาทางเศรษฐกิจ ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ และประเด็นเกี่ยวกับเทคโนโลยี

รายงานความเสี่ยงโลกประจำปี ๒๕๖๖ นำเสนอผลจากการเก็บข้อมูลผ่านการสำรวจ Global Risks Perception Survey (GRPS) ล่าสุด โดยได้สำรวจความเห็นผู้เชี่ยวชาญจากภาคเอกชนที่มีต่อความเสี่ยงโลกที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในระยะสั้น (๒ ปี) และความเสี่ยงที่มีแนวโน้มจะรุนแรงขึ้นในระยะยาว (๑๐ ปี) และเพื่อทำความเข้าใจความเสี่ยงโลก World Economic Forum ได้วิเคราะห์แนวโน้มความเสี่ยงผ่าน ๕ มิติ ประกอบด้วย มิติเศรษฐกิจ (economic) มิติสังคม (societal) มิติสิ่งแวดล้อม (environmental) มิติภูมิรัฐศาสตร์ (geopolitical) และมิติเทคโนโลยี (technological) 

จากเนื้อหารายงานการสำรวจในปี ๒๕๖๕ - ๒๕๖๖ สามารถสรุปประเด็นสำคัญได้ ดังนี้

ความเสี่ยงมิติสังคม "วิกฤตค่าครองชีพ" ติดอันดับ ๑ ของความเสี่ยงโลกมีโอกาสรุนแรงที่สุดในอีก ๒ ปีข้างหน้า ขณะที่ ความเสี่ยงมิติสิ่งแวดล้อม ติดอันดับความเสี่ยงที่มีแนวโน้มจะรุนแรงในระยะยาว ๑๐ ปี ถึง ๖ อันดับ จาก ๑๐ อันดับ ได้แก่ อันดับ ๑ ความล้มเหลวในการบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อันดับ ๒ ความล้มเหลวในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อันดับ ๓ ภัยพิบัติทางธรรมชาติเหตุสภาพภูมิอากาศสุดขั้ว อันดับ ๔ การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพและการล่มสลายของระบบนิเวศ อันดับ ๖ วิกฤตด้านทรัพยากรธรรมชาติ และ อันดับ ๑๐ เหตุความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมขนาดใหญ่

ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากโควิด-๑๙ และสงครามในยูเครน ส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อพุ่งสูงขึ้น ซึ่งรัฐบาลและธนาคารกลาง อาจต้องเผชิญกับแรงกดดันด้านเงินเฟ้อในอีก ๒ ปีข้างหน้า ขณะที่ การแยกส่วนของเศรษฐกิจโลก ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ (geopolitical tensions) และการปรับโครงสร้างทางเศรษฐกิจ อาจส่งผลให้เกิดปัญหาหนี้สินอย่างเป็นวงกว้างในระยะยาว 

สงครามเศรษฐกิจ จะกลายเป็นเรื่องปกติ ใน ๒ ปีข้างหน้า การปะทะระหว่างมหาอำนาจโลกจะทวีความรุนแรงขึ้น รวมถึงการแทรกแซงตลาดโดยรัฐ ขณะที่ ผู้ตอบแบบสอบถาม GRPS คาดหวังว่าการปะทะกันระหว่างรัฐ จะคงอยู่ในลักษณะสงครามทางเศรษฐกิจเป็นส่วนใหญ่ในอีก ๑๐ ปีข้างหน้า

เทคโนโลยี จะทำให้ความไม่เท่าเทียมรุนแรงขึ้น ขณะที่ความเสี่ยงจากความปลอดภัยทางไซเบอร์ ยังคงเป็นปัญหาที่น่ากังวล 

วิกฤตอาหาร เชื้อเพลิง และต้นทุน ทำให้ความเปราะบางทางสังคมรุนแรงขึ้น ขณะที่การลงทุนลดลง ด้านการพัฒนามนุษย์ทำให้ความสามารถตั้งรับปรับตัว (resilience) ในอนาคตลดลงตามไปด้วย

จากรายงานดังกล่าว ความเสี่ยงในประเด็นต่าง ๆ ทั้งความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม ภูมิรัฐศาสตร์ เศรษฐกิจ และสังคม ล้วนมีความเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกันทั้งสิ้น โลกจึงจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือกันและมองถึงวิธีการแก้ไขปัญหาในระยะยาว ในการสร้างเส้นทางสู่โลกที่ดีขึ้น ครอบคลุม และมั่นคงต่อไป

เมื่อหันมาดูประเทศไทย หลังวิกฤติโควิด ๑๙ ประเทศไทยและคนไทย จะก้าวเดินไปในทิศทางใด และเศรษฐกิจไทยจะฟื้นตัวแบบไหน? 

บทความเรื่อง เศรษฐกิจโลก เศรษฐกิจไทยหลังโควิด-๑๙ : โรคปฏิวัติโลก ยกเครื่องสู่อนาคตวิถีชีวิตใหม่ ในเว็บไซต์ของธนาคารแห่งประเทศไทย ได้อธิบายว่า...เราต้องยอมรับกันว่า ประเทศไทยนั้นได้รับผลกระทบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เนื่องจากสาเหตุหลักๆ คือ (๑) ไทยถือเป็นประเทศที่มีระดับการพึ่งพาเศรษฐกิจต่างประเทศสูง มูลค่าความเสียหายในครั้งนี้จึงสูง โดยข้อมูลล่าสุด ณ เมษายน ๒๕๖๓ พบว่า ภาคส่งออกซึ่งมีขนาดใหญ่คิดเป็นร้อยละ ๖๐ ของ GDP หดตัวสูงร้อยละ ๑๖ ขณะที่ภาคท่องเที่ยวซึ่งมีขนาดร้อยละ ๑๗ ของ GDP หดตัวร้อยละ ๑๐๐ นอกจากนี้ (๒) ปัจจัยพื้นฐานทางโครงสร้างเศรษฐกิจไทยก่อนเกิดวิกฤติโควิด-๑๙ มีความเปราะบางอยู่แล้ว ทั้งจากการลงทุนในประเทศที่อยู่ในระดับต่ำยาวนาน ธุรกิจ SMEs และแรงงานส่วนใหญ่ไม่สามารถแข่งขันได้ และมีปัญหาหนี้ครัวเรือนสูง ซึ่งถือเป็นข้อจำกัดสำคัญของการฟื้นตัวในระยะต่อไป

ในมิติด้านแรงงาน การปิดสถานประกอบการทำให้แรงงานบางส่วนถูกเลิกจ้าง โดยแรงงานในเมืองใหญ่ที่ทำงานในภาคบริการ โรงแรม และภัตตาคาร ปรับตัวโดยตัดสินใจกลับภูมิลำเนา ประกอบด้วยกลุ่มที่จำเป็นต้องกลับเพราะถูกเลิกจ้าง กลุ่มที่กลับดีกว่าไม่กลับเพราะสถานประกอบการปิดชั่วคราว และกลุ่มที่กลับเพื่อไปตั้งหลักหรือทำงานจากบ้านในต่างจังหวัด

ขณะที่แรงงานกลุ่มตอนต้น (อายุ ๑๕ - ๒๙ ปี) อาจได้รับผลกระทบในระยะยาว เพราะหากเศรษฐกิจไม่ฟื้นตัวจะทำให้กลุ่มนี้หางานได้ยากขึ้น 

บทความนี้ ได้ทิ้งท้ายด้วยวลีที่รู้จักกันดีของ Dr. Viktor Frankl นักประสาทวิทยาและจิตแพทย์ที่มีชื่อเสียงชาวออสเตรียผู้รอดชีวิตจากความโหดร้ายของค่ายกักกันที่ว่า "When we are no longer able to change a situation, we are challenged to change ourselves."

"เมื่อเราไม่สามารถเปลี่ยนสถานการณ์ได้  นั่นหมายถึงเวลาที่เราต้องเปลี่ยนตัวเอง" ซึ่งคงจะใช้ได้ดีในสถานการณ์เวลานี้

สอดคล้องกับสารของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรังซิส ในโอกาสเฉลิมฉลองวันสันติสากล ครั้งที่ ๕๖ ที่เน้นย้ำว่า "ไม่มีใครสามารถรอดโดยลำพังได้  การต่อสู้กับโควิด-๑๙ อย่างไม่หยุดยั้ง และก้าวเดินไปด้วยกันบนเส้นทางแห่งสันติภาพ"

วารสาร "ผู้ไถ่" ฉบับนี้ จึงได้นำเสนอบอกเล่าเรื่องราวในบางพื้นที่ของสังคมไทย ว่าหลังวิกฤตโควิด-๑๙  ในช่วง ๒-๓ ปีที่ผ่านมา ได้ปรับตัวตั้งรับกับชีวิตวิถีใหม่กันอย่างไรบ้าง โดยเฉพาะปัญหาความไม่ยุติธรรม ความไม่เท่าเทียม ปัญหาสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ปัญหาแรงงานข้ามชาติ รวมไปถึงการค้นหาทางออกของชุมชน ด้วยการสร้างพื้นที่ความมั่นคงทางอาหารร่วมกัน ซึ่งอาจจะเป็นหนทางแห่งความอยู่รอดได้ในอนาคต.

ข้อมูลอ้างอิง

๑. World Economic Forum เผยเเพร่รายงานความเสี่ยงโลกประจำปี ๒๕๖๖, Praewpan Sirilurt, https://www.sdgmove.com/2023/01/24/wef-global-risks-report-2023/ 

๒. เศรษฐกิจโลก เศรษฐกิจไทยหลังโควิด-๑๙ : โรคปฏิวัติโลก ยกเครื่องสู่อนาคตวิถีชีวิตใหม่, ดร.เสาวณี จันทะพงษ์ และทศพล ต้องทุ้ย, ธนาคารแห่งประเทศไทย, https://www.bot.or.th/Thai/BOTMagazine/Pages/256303_CoverStory.aspx

หากท่านมีความประสงค์จะสั่งซื้อ วารสารผู้ไถ่ / ร่วมสนับสนุนการจัดพิมพ์
กรุณาติดต่อตามที่อยู่ด้านล่างนี้นะคะ ขอบคุณค่ะ

เขียนความคิดเห็น
ชื่อ:
หัวเรื่อง:
BBCode:
ความคิดเห็น:
รหัส:*

Powered by AkoComment 2.0!