เยาวชนปกาเกอะญอกับกิจกรรมฐานสิทธิมนุษยชน
จัดโดย คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อความยุติธรรมและสันติ (ยส.)
เมื่อวันที่ 23 เมษายน 2550 ณ บ้านขุนแปะ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่
เช้าวันฟ้าใสบนดอยสูง... เยาวชนปกาเกอะญอทั้งหญิงและชายในชุดประจำชาติ (สำหรับผู้หญิงก็จะเป็นชุดกระโปรงยาวสีขาวที่เรียกว่า “เช วา” ส่วนผู้ชายจะเป็นเสื้อสีแดงหรือสีอื่นๆ เช่น ชมพู ม่วง ฯลฯ) ค่อยๆ ทยอยกันมายังโต๊ะของคณะเจ้าหน้าที่ ยส. เพื่อลงชื่อพร้อมรับสมุดและปากกาที่พี่ๆ เตรียมไว้ให้น้องๆ ทั้งตัวเล็กและตัวโตได้ใช้เก็บเกร็ดความรู้ที่พวกเขาจะได้รับในการอบรมเรื่องสิทธิมนุษยชนที่ทีมงานยส. ตั้งใจมานำเสนออย่างเต็มที่ในครั้งนี้
1
1. น้องๆ ตั้งใจเขียนหรือตั้งใจดมจ๊ะ เขียนตาเกือบติดกระดาษเลย!
เริ่มด้วย “หลักการและแนวคิดสิทธิมนุษยชน” จาก คุณอัจฉรา สมแสงสรวง เลขาธิการ ยส. แค่ได้ยินคำนี้ หลายคนอาจคิดว่า แล้วน้องๆ เยาวชนเหล่านี้จะเข้าใจไหมเนี่ย?”
“ขอบอก” ว่า เข้าใจไม่ยากอย่างที่คิดเลย เพราะพี่อัจได้พยายามเชื่อมโยงให้น้องๆ เยาวชน ได้เข้าใจความหมายของคำว่า “สิทธิมนุษยชน” ที่สามารถสัมผัสได้ด้วยมุมมองของศาสนาที่ตนนับถือทั้งพุทธและคริสต์
2
2. พี่อัจให้แนวคิดสิทธิมนุษยชน
“น้องๆ คิดว่า เราแต่ละคนมีความเหมือนหรือแตกต่างกันตรงไหน?” พี่อัจถามน้องๆ เยาวชนปกาเกอะญอ ที่ต่างก็ช่วยกันตอบตามความเข้าใจของพวกเขา
“มีตาเหมือนกัน... มีหูมีปากเหมือนกัน... เป็นผู้หญิงเหมือนกัน... เป็นผู้ชายเหมือนกัน... แต่คนละเพศกัน” ส่วนหนึ่งของคำตอบจากน้องๆ
“ที่ชัดเจนก็คือ เรื่องเพศ รูปร่าง หน้าตา เรามีตาไว้ดู มีหูไว้ฟัง มีฟันไว้เคี้ยว เหล่านี้คือสิ่งพื้นฐานที่มนุษย์มีเหมือนกัน และในฐานะที่เราเป็นมนุษย์ สิ่งที่เราเหมือนกันก็คือ เราเป็นลูกของพระเจ้า เรามีฉายาเหมือนพระผู้สร้าง แล้วพระองค์ยังให้เรามีจิตวิญญาณซึ่งทำให้เราแตกต่างจากสรรพสิ่งอื่นๆ เราจึงแตกต่างจากสัตว์เพราะเรามีความคิด ซึ่งในทางศาสนาบอกว่า มนุษย์แต่ละคนมีความคิดมีจิตวิญญาณ มีศักดิ์ศรีที่เท่าเทียมกัน” พี่อัจเริ่มสรุปให้น้องๆ ได้เห็นนิยามของคำว่า “สิทธิมนุษยชน”
“อย่างเช่น ศาสนาคริสต์ มีบทบัญญัติ 10 ประการ น้องๆ ช่วยบอกหน่อยว่าบัญญัติ 10 ประการมีอะไรบ้าง”
“อย่าฆ่าคน...อย่าลักขโมย...อย่าทำอุลามก...อย่าใส่ความนินทา...” น้องๆ ช่วยกันตอบคนละข้อ
“น้องๆ ที่เป็นพุทธล่ะ ศีล 5 มีอะไรบ้าง” พี่อัจถามต่อ
“ห้ามฆ่าสัตว์... ห้ามลักทรัพย์.... ห้ามประพฤติผิดในกาม... ห้ามพูดเท็จ....” เสียงแจ้วๆ ผสานกับเสียงห้าวๆ ของทั้งหญิงและชาย
“หลักสิทธิมนุษยชนนั้นสอนให้เคารพชีวิตทุกชีวิต เช่นเดียวกับบัญญัติ 10 ประการ และศีล 5 สิทธิมนุษยชนมีแก่นของศาสนาอยู่ เพราะสอนว่าเราควรได้รับการเคารพในฐานะเพื่อนมนุษย์ และเราควรรักชีวิตของคนอื่นด้วย”
“ดังนั้นสิทธิมนุษยชนอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา เราต้องดูแลผู้อื่นและไม่ไปละเมิดผู้อื่น ตัวอย่างเช่น คนพิการก็มีความคิด ความเจ็บปวดเหมือนเรา เราจึงไม่ควรไปพูดว่าเขา มีประโยคที่ว่า “เอาใจเขามาใส่ใจเรา” นี่แหละจึงจะเรียกว่า “ปฏิบัติสิทธิมนุษยชน” พี่อัจสรุปแบบได้เนื้อไม่เอาน้ำ
ด้วยเวลาอันจำกัดเพราะเราจะเน้นที่ฐานกิจกรรมสิทธิ มากกว่าการบรรยาย เพราะอย่างที่ว่า “สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นไม่เท่ามือคลำ” การจะเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนโดยการ “ปฏิบัติสิทธิมนุษยชน” ย่อมดีที่สุดอยู่แล้ว
พี่ๆ เจ้าหน้าที่ ยส. ต่างเข้าประจำฐานที่มั่นของตน
3
3. พี่ไพแจกเงาะให้น้องๆ เลือกจำของตัวเองให้ได้เน้อ!
พี่ไพและน้องเงิน กับ ฐานเงาะของฉันหายไปไหน (ความจริงแล้วจะต้องเป็นกล้วย แต่เนื่องจากหาซื้อไม่ได้ เลยต้องเปลี่ยนเป็นเงาะแทน ไม่มีปัญหาอยู่แล้ว) ฐานนี้ให้ความรู้เรื่องสิทธิว่า เงาะเป็นเพียงองค์ประกอบภายนอก เช่น เรามีผมหยิก เธอมีผมตรง ฉันผิวขาว เธอผิวคล้ำ แต่องค์ประกอบภายนอกไม่สำคัญเท่าสิ่งที่อยู่ภายใน นั่นก็คือ จิตวิญญาณ
4
4. พี่เอ้คุมทั้งศาลา
ฐานบันไดชีวิต...สิทธิของฉัน ของพี่เล็กกับพี่เอ้ ยึดทั้งศาลาไว้เลย ให้น้องๆ แบ่งเป็น 2 ฝ่าย โยนลูกเต๋าแล้วเดินตามแต้มที่ได้ หยุดที่ช่องไหนก็ตอบคำถามนั้น เช่น “เมื่อออกจากโรงเรียนแล้ว ฉันต้องการอาชีพที่มีความหมาย ทำให้ได้รับความพอใจว่า ตนได้ทำงานที่เป็นประโยชน์แก่สังคม …สิทธิอะไร? (ตอบถูกเดินหน้า 3 ช่อง) “ในระหว่าง 2 – 3 ขวบแรกของฉัน ซึ่งร่างกายและสมองกำลังเจริญเติบโต ในระยะที่สำคัญ ฉันต้องการให้แม่ได้รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ...สิทธิอะไร? (ตอบถูกเดินหน้า 3 ช่อง)
5 6
5. จะตกช่องไหนน้า!
6. พี่เล็กคุมน้องอ่านคำถาม...ตอบให้ดีๆ เชียวนะ !
โดยสรุปแล้ว ฐานบันไดงูนี้มีเนื้อหาสาระที่เป็นเรื่องสิทธิมนุษยชนคือ มนุษย์ต้องได้รับการดูแลในเรื่องอะไรบ้าง อาทิ สิทธิเด็ก ได้แก่ สิทธิที่จะได้รับการปกป้องคุ้มครองจากการทำร้ายร่างกาย จิตใจ หรือทางเพศ หรือ สิทธิในครอบครัว ได้แก่ เด็กจะต้องได้รับการพัฒนาอย่างเพียงพอทางด้านโภชนาการ สาธารณสุขมูลฐาน และการได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างเพียงพอ เป็นต้น
7 8
7. พี่นุชจะติดให้เราสีอะไรหนอ?
8. ยุบหนอ...พองหนอ... คนละงานแล้วพี่!
ฐานสีแห่งสามัคคี มีพี่นุชกับพี่อัจช่วยกันแปะสีต่างๆ บนหน้าผากน้องๆ แล้วให้น้องๆ จับกลุ่มสีพวกเดียวกัน ซึ่งเนื้อหาสาระที่สอดแทรกอยู่ในกิจกรรมนี้ก็คือ สอนว่ามนุษย์เกิดมาเท่าเทียมกัน แม้จะมีความแตกต่างกัน แต่ก็ต้องอยู่ร่วมกัน จึงต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีความสามัคคีกัน
9 10
9. เอ๊ะ ! ทำไมหนูน้อยทำหน้าสงกาสัยพี่ก้อยอย่างงั้นล่ะ
10. ศิลปะสำเร็จได้ด้วยหลายมือ
ฐานสุดท้าย ฐานชุมชนแห่งสิทธิ นำโดยพี่ก้อย ให้น้องๆ ช่วยกันวาดรูปชุมชนของตน ในหมู่บ้านของน้องๆ มีอะไรบ้าง น้องๆ หลายๆ มือ ร่วมด้วยช่วยกันวาด มีทั้ง โบสถ์คาทอลิก วัด โรงเรียน แม่น้ำ นาข้าว ภูเขา สัตว์เลี้ยง เช่น หมู ฯลฯ สำหรับสาระที่แฝงอยู่ในฐานนี้ก็เพื่อให้น้องๆ ได้เห็นความสำคัญและความจำเป็นของสิ่งใกล้ตัวในชุมชนของตน และความเป็นปกาเกอะญอที่มีเอกลักษณ์และมีคุณค่า
11 12
13 14 15
11. ชอบทุกฐานเลย ตอบถูกใจพี่ๆ มากน้อง!
12. ชอบฐานบันไดงูครับ ได้เนื้อหาว่า คนมีอิสรภาพในการเดินทาง มีสิทธิพูดให้คนอื่นฟัง มีสิทธิเลือกที่อยู่ มีสิทธิได้รับการคุ้มครองดูแลในฐานะเยาวชน
13. ชอบฐานชุมชนแห่งสิทธิครับ ได้รู้ว่าในชุมชนทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกัน และมีสิทธิได้รับความคุ้มครอง
14. ชอบฐานเงาะค่ะ สอนว่าอย่ามองแต่ภายนอกให้มองภายในด้วยเพราะเขาอาจมีอะไรมากกว่านั้น
15. ชอบฐานเงาะครับ สอนเรื่องการมองคน อย่ามองเฉพาะภายนอก
แม้จะเป็นกิจกรรมในช่วงเวลาอันแสนสั้น แต่ก็นับได้ว่าเป็นช่วงเวลาอันมีค่าที่มีทั้งสาระและความสนุกสนาน ที่สำคัญกว่านั้นก็คือ ได้เปิดมิติใหม่ให้เยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์ได้เรียนรู้และเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนว่าเป็นเรื่องใกล้ตัวเขา เพื่อพวกเขาจะได้รู้จักรักษาสิทธิที่เขามี เช่นเดียวกับการไม่ไปละเมิดสิทธิของผู้อื่น ก็น่าจะเป็นจุดเริ่มต้นที่คนปลูกต้นกล้าสิทธิมนุษยชนอย่างพวกเราจะภูมิใจแล้ว
เล่าเรื่องโดย พี่อาร์ต
ฝ่ายเผยแพร่เพื่อการมีส่วนร่วม ยส.
|
เก่งจังค่ะ
เขียนโดย แพนเค้ก เปิด 2010-08-05 13:32:02
      | เขียนโดย เปิด 2010-04-30 09:14:51
 จัดที่ไหนหรอคับตรงนี้
| คนชื่นชอบปกาเกอะเญอ
เขียนโดย คนรักปกาเกอะเญอ เปิด 2010-03-07 14:04:43
ดีใจที่มีค่ายกิจกรรมดีๆแบบนี้ค่ะnull | ขอชื่นชม
เขียนโดย Gong-Goi เปิด 2007-05-29 15:57:37
ทุกคนเก่งมากๆ เลยคะ เป็นกิจกรรมที่น่าทำต่อไปคะ |
Powered by AkoComment 2.0! |
วารสารผู้ไถ่ 
แวดวงต่างประเทศ
เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน 
