ตถาตา…เป็นเช่นนั้นเอง

โดย สายลมจอย

ระยะเวลาไม่ถึงอาทิตย์ที่ฉันได้มาร่วมทำงานและเป็นสมาชิกอีกคนในโครงการบ้านดอกไม้ป่า1 ด้วยลักษณะงานที่ได้รับบทบาทการดูแลและให้ความช่วยเหลืออันเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับผู้หญิงในโครงการฯทั้งด้านกายภาพและจิตใจด้วยแล้ว สำหรับตัวเองถือว่าเป็นโอกาสและจังหวะอันเหมาะสมในชีวิตที่จะได้ฝึกฝนการทำหน้าที่ของเพื่อนมนุษย์ที่พึงกระทำต่อกัน ฉันได้ทำความรู้จักกับเด็กสาวหลายคน แต่ละคนต่างที่มาชะตาต่างกัน ฉันเชื่อว่ามีบางสิ่งที่จัดสรรให้ได้มาอยู่ร่วมกัน ณ ที่แห่งนี้ แต่ชีวิตผกผันทำให้ได้มาอยู่ร่วมกัน 

ตถาตาเด็กสาว อายุ 15 ปี เป็นสมาชิกอีกคนที่เพิ่งจะเข้ามาอยู่ก่อนหน้าฉันได้ไม่นาน หลังจากที่แม่เธอเสียชีวิตเมื่อเธออายุได้เพียง 6 ขวบ ครอบครัวเธอที่เหลืออยู่ก็มีเพียงยาย พ่อเลี้ยง และพี่สาวเท่านั้น ด้วยฐานะทางการเงินที่ฝืดเคือง เธอถูกส่งไปอยู่ที่มูลนิธิแห่งหนึ่งซึ่งได้ให้ความช่วยเหลือทางด้านความเป็นอยู่และการศึกษา เธอใช้ชีวิตอยู่ในมูลนิธิตั้งแต่อายุ  7  ขวบ จนถึง 13 ขวบ หลังจากนั้นเธอก็ย้ายกลับมาอยู่ที่บ้านเพื่อดูแลยายอายุ 90 ปี สุขภาพไม่แข็งแรง ขณะที่เธอศึกษาอยู่ชั้นมัธยมปี่ที่ 3 มีเหตุจำเป็นที่ทำให้เธอต้องหยุดเรียนกะทันหัน แม้แต่ตัวเธอเองก็ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าปัญหานี้จะเกิดขึ้น ซึ่งเป็นที่น่าเสียดายเพราะผลการเรียนของเธออยู่ในเกณฑ์ระดับหัวกะทิของชั้นเลยทีเดียว .....

ฉันได้มีโอกาสพบและพูดคุยกับพี่สาวของตถาตาในวันที่เราต้องมาจัดการธุระบางอย่างของเธอร่วมกัน  “ตถาตาเป็นน้องสาวคนละพ่อกับฉันค่ะ และพ่อที่อยู่กับเราทุกวันนี้ก็คือพ่อเลี้ยง แม่เสียตอนที่ตถาตาอายุ  6 ขวบ พ่ออยู่บ้านช่วยทำไร่ทำสวน พ่อเป็นคนดุ และไม่ใช่คนในท้องถิ่นเราด้วย ไม่ค่อยได้ใกล้ชิดกับพวกเราเท่าไหร่ ช่วงหลังๆ ที่ตถาตากลับมาอยู่ที่บ้านช่วงปิดเทอมพ่อจะเจ้าระเบียบและมักจะสั่งให้ช่วยทำงานเพราะกลัวว่าตถาตาจะขี้เกียจ หลายปีที่ผ่านมาฉันทำงานที่ลำพูน ตถาตาก็เรียนและพักอยู่ที่มูลนิธิฯ ฉันจะไปเยี่ยมเธอบางครั้ง ฉันจะให้เงินเธอใช้บ้างเป็นบางครั้ง เราไม่ค่อยได้คุยกันมากนัก  

ในช่วงไม่กี่ปีหลังจากที่เธอออกจากมูลนิธิกลับมาอยู่ที่บ้านกับยาย วันหนึ่งเธอขออนุญาตยายเข้าไปหาเพื่อนที่มูลนิธิฯ ซึ่งอยู่ในตัวอำเภอเมือง เย็นวันนั้นที่เธอกำลังนั่งอยู่บนรถโดยสารกำลังรอเวลารถออก มีผู้ชายคนหนึ่งเดินมานั่งที่เบาะข้างๆ (เธอจำได้ว่าเห็นเขาตั้งแต่ตอนที่เดินเข้าห้องน้ำก่อนขึ้นรถแล้ว เธอรู้ตัวว่าเขาจ้องมองแต่ก็ไม่ได้สนใจ) เขาชวนเธอคุย และเอาของบางอย่างออกมาจากถุงให้เธอดู บอกว่าจะซื้อไปให้แฟน มันเป็นน้ำหอมแล้วยื่นให้เธอช่วยดมดูว่ากลิ่นมันหอมรึเปล่า เขากลัวแฟนจะไม่ชอบ เมื่อตถาตาหยิบมาดมแล้วเธอก็ไม่รู้สึกตัวอีกเลย พอเธอรู้สึกตัวอีกทีก็พบว่านอนอยู่บนม้านั่งที่สถานีรถแห่งนั้น เธอกลัวและไม่รู้ว่าจะทำอะไรเลยรีบขึ้นรถโดยสารกลับบ้าน และนั้นก็เป็นวันใหม่แล้ว”

ฉันถามต่อไปว่าคนที่บ้านไม่มีใครถามเธอเลยหรือว่าทำไมเธอไม่กลับบ้านในวันนั้น “ปกติเวลาที่ตถาตาขอไปหาเพื่อนในเมือง ถ้าหากไม่เห็นกลับมาก็แสดงว่าเธอจะนอนค้างกับเพื่อนที่มูลนิธิฯ และอีกอย่างที่บ้านก็จะมีเฉพาะยายเท่านั้น ส่วนใหญ่พ่อจะอยู่ในสวนและกลับมาบ้านแค่อาทิตย์ละครั้ง ช่วงนั้นฉันก็ทำงานอยู่ที่อื่น หลังจากที่เกิดเรื่องเธอก็ไม่ได้สนใจอะไร ยังไปโรงเรียนและเล่นกีฬาตามปกติ แต่พอหลายเดือนผ่านไป ป้าคนข้างบ้านก็สังเกตว่าเธอตัวบวมๆ ดูเหมือนคนท้องและมาเล่าให้ฉันฟัง ในที่สุดผลปรากฏออกมาว่าเธอท้อง แต่เรื่องนี้มีแต่ฉันกับตถาตาเท่านั้นที่รู้ เราไม่ได้บอกยายและพ่อเลย ก่อนหน้านั้นฉันเคยพูดกับเธอว่าถ้ามีแฟนก็บอกมาจะได้ช่วยจัดการให้ แต่ในเมื่อเธอยืนยันว่าสิ่งที่เธอบอกมันคือความจริง ฉันเลยไปหานักสังคมสงเคราะห์เขาบอกให้ฉันติดต่อมาที่โครงการบ้านดอกไม้ป่า ” .....

ฉันได้ปะติดปะต่อเรื่องราวจนเกือบจะเห็นภาพชีวิตที่ชัดเจนของเด็กสาวคนนี้ยิ่งขึ้น ชื่อ ตถาตา (หมายความว่า เป็นเช่นนั้นเอง) ที่ใช้แทนตัวเธอในบทความนี้นั้น คงไม่ต่างจากชีวิตคนเราที่ต้องพบเจอกับเรื่องราวต่างๆ มากมายทั้งทุกข์และสุข ซึ่งจะเข้ามาทดสอบความอดทน ความเข้มแข็ง รวมถึงภูมิธรรมที่จะแสดงให้เห็นว่าเราจะสามารถดำรงชีวิตอยู่ในรูปแบบใดโลกใบนี้ เพราะบางครั้งความเปลี่ยนแปลงบางอย่างก็เข้ามาชนเราโดยที่เราไม่ได้ตั้งตัว เราไม่สามารถที่จะคาดเดาและกำหนดชีวิตเราให้ได้อย่างที่เราหวังด้วยตัวเองทั้งหมด

ช่วงระหว่างนี้เองที่มีเหตุปัจจัยบางอย่างทำให้ฉันกับตถาตาคุ้นเคยกันและพูดคุยถึงเรื่องราวที่อยู่เบื้องลึกของจิตใจต่อกันได้มากขึ้น เรียกได้ว่าเป็นเหตุการณ์สำคัญที่บีบให้เธอต้องโตก่อนวัยอันควรและต้องเผชิญกับปัญหาที่ต้องแบกรับอย่างยากที่จะคาดเดาอนาคต

เธอเล่าปรากฏการณ์ในอดีตที่สร้างความยุ่งยากใจจนมันกลายเป็นปมชีวิตออกมาว่า

“หนูจะสอบได้ในอันดับต้นๆ ของห้อง บางเทอมหนูสอบได้ที่หนึ่ง เวลาสอบได้ที่หนึ่งพ่อจะชอบเอาไปคุยอวดคนทั้งหมู่บ้านว่าลูกสาวเรียนเก่งอย่างโน้นอย่างนี้ หนูไม่ชอบเลยที่พ่อทำอย่างนั้น ที่โรงเรียนคนเรียนดีจะแข่งขันกันมาก หนูอึดอัดเวลาที่มีคนพยายามจะมาแข่งขันกับหนู หนูไม่อยากจะแข่งกับใคร และหนูไม่รู้สึกดีใจด้วยเวลาสอบได้ที่หนึ่ง คนที่เรียนเก่งๆ เขาพยายามจะชวนให้หนูไปเข้ากลุ่ม แต่หนูชอบไปอยู่กับเพื่อนกลุ่มอื่นเพราะไม่ต้องคิดมาก เขาไม่มาแข่งขันหรือพูดกระแนะกระแหนใคร หนูชอบทำตัวซื่อบื้อๆ ทำตัวบ้าๆ บอๆ มากกว่าที่จะให้คนอื่นมามองว่าหนูฉลาด หนูไม่มีความสุขเลยเวลาที่ตัวเองถูกมองเป็นจุดเด่น หนูว่าหนูต้องบ้าแน่ๆ เลยค่ะ พี่ว่าหนูบ้าไหม???” .....

เธอกดข่มความรู้สึกของตัวเองตลอดมา ขณะเดียวกันสิ่งแวดล้อมและคนใกล้ชิดก็ไม่ได้เกื้อกูลให้เธอได้แสดงความสามารถที่มีอยู่เท่าที่ควร การเคี่ยวเข็ญและเข้มงวดกับชีวิตของเธอ โดยที่ไม่ได้ใกล้ชิดผูกพันกับเธอในชีวิตวัยเด็กนั้น อาจเป็นการสร้างความอึดอัดคับข้องใจในช่องว่างแห่งการก้าวย่างสู่ชีวิตช่วงวัยรุ่นของเธอก็เป็นได้ บางครั้งที่เธอได้กลับมาอยู่กับความสับสนภายในจึงทำให้เกิดความเครียดอย่างมาก อาการที่แสดงออกมาอย่างไม่เท่าทันอารมณ์ตัวเธอเองก็คือ ขณะที่เธอเรียนมือข้างขวาเขียนหนังสือ ส่วนมืออีกข้างหนึ่งถูกกำไว้แน่น บางทีเมื่อเครียดมากๆ ก็ถึงขั้นเอากำปั้นชกกับกำแพง หรือไม่ก็เอาคัตเตอร์กรีดที่แขน ซึ่งการทำเช่นนี้ได้บ่มเพาะความขัดแย้งในตัวเองขึ้นมาอย่างมาก บวกกับบุคลิกที่มีโลกส่วนตัวสูงและเงียบขรึมจึงทำให้เธอยากที่จะปลดปล่อยตัวเองให้เป็นอิสระ เธอปฏิเสธในสิ่งที่เธอมีและสิ่งที่เธอเป็น  

“ทำไมเรื่องนี้ต้องเกิดขึ้นกับหนูด้วย ทำไมไม่ไปเกิดกับคนอื่น พอรู้ว่าตัวเองท้อง หนูคิดมากและก็เครียดมาก ไปซื้อยาฆ่าหนูมากินๆ ไปสองซองมันรู้สึกมึนๆ เวียนหัวเท่านั้น หนูก็ไม่เข้าใจว่าทำไมถึงไม่ตาย หนูทั้งทุบท้องทั้งเอาผ้ามัดไว้แน่นๆ ทำทุกอย่างที่จะให้เขาออกไปจากตัวหนู แต่เขาก็ยังไม่เป็นไร ก่อนที่จะคลอดเทียบกับตอนที่เขานอนอยู่ข้างๆ หนูในตอนนี้มันต่างกันมากเลยค่ะ ท่านอนเขาเหมือนหนูมากเลยตอนที่หนูท้องหนูก็ชอบนอนท่านี้” เธอกล่าวพร้อมกับทอดสายตามองไปยังทารกน้อยที่ยังไม่ประสาต่อชีวิต เอาแต่ร้องไห้ กิน ฉี่ อึ แล้วก็นอน

“หนูอยากจะเลี้ยงเขาให้ดีๆ ด้วยตัวเอง แต่หนูก็รู้ว่าคงไม่มีปัญญา ตอนนี้พี่สาวก็ไม่ได้ทำงานเหมือนเดิม ลาออกจากงานกลับมาอยู่บ้านดูแลยาย ยายแก่มากและไม่ค่อยสบายไม่รู้จะอยู่ได้อีกกี่ปี่ ส่วนหนูถ้าออกจากที่นี่ หนูจะกลับไปเรียนต่อให้จบ ม.3 ตอนนี้ยังไม่รู้ว่าทำยังไงกับลูก? ถ้าหนูจะฝากลูกเลี้ยงก่อนสัก 3-4 ปีได้ไหมคะ? มีที่ไหนบ้างคะพี่? หรือถ้ามีคนดีๆ มารับลูกหนูไปเลี้ยงหนูก็อยากรู้นะคะว่าเขาจะเลี้ยงลูกดีจริงๆ

หนูไม่รู้จะทำยังไงดี หนูสงสารเขาแต่หนูก็ไม่มีเงิน ตัวหนูเองก็ยังให้พี่สาวเลี้ยงอยู่เลย พี่สาวเขาบอกว่าถ้าอยากเลี้ยงเขาก็จะช่วยแต่ว่าตอนนี้เขาก็ยังช่วยไม่ได้ เขาอยากให้หนูเรียนต่อจนจบและไปเรียนวิชาชีพที่จบมาแล้วสามารถมีงานทำเพื่อเลี้ยงตัวเองได้ ต่อจากนั้นจะรับลูกมาเลี้ยงมาด้วยอยู่เขาก็จะพอช่วยได้ หนูเองก็อยากเรียนจบ แล้วพี่เรียนอะไรมา? เรียนอะไรถึงจะมาทำงานแบบนี้คะ? หนูอยากจะช่วยคนอื่นๆ ที่ต้องมาเจอปัญหาแบบหนู...

ตอนนี้หนูเครียดมากเลยค่ะ ไม่รู้จะทำยังไง ไม่รู้จะคุยกับใคร ยิ่งตอนนี้พี่สาวบอกว่ายายไม่สบาย ข้าวก็กินไม่ค่อยได้ ยิ่งอากาศหนาวก็ยิ่งอาการแย่ หนูอยากกลับไปหายายที่บ้าน หนูกลัวว่าจะไม่ได้เห็นหน้ายายอีก ...

แต่ลูกหนูเพิ่งเกิดได้ไม่ถึงอาทิตย์เลยหนูก็ทิ้งไปไม่ได้ และเอาเขากลับไปก็ไม่ได้ด้วย หนูจะทำยังไงดีคะพี่???”            

ฉันรับรู้ได้ถึงความสับสน กังวลใจ และภาพสัมภาระใบใหญ่ที่เธอกำลังยืนแบกมันไว้ลำพังบนเรือลำเล็กๆ ก็ปรากฏขึ้นมาในใจฉัน เรือที่โคลงเคลงไปมาปิ่มน้ำเนื่องจากคลื่นพายุลูกใหญ่ที่ถาโถมโหมกระหน่ำเข้ามาในชีวิตของเธอ “เอาเป็นว่าเราทุกคนจะช่วยกันหาทางออกให้กับตถาตานะ อย่าเพิ่งคิดกังวลกับเรื่องอื่นมากเกินไป ตอนนี้กินข้าวให้ได้เพื่อจะได้มีนมให้ลูกกิน ดูแลตัวเองและลูกดีๆ ส่วนการตัดสินใจในอนาคตนั้นเราจะพูดคุยและพิจารณากันอีกที” ฉันพูดกับเธอในนามของทุกคนที่ทำงานอยู่ในโครงการนี้ เราจะประคับประคองเธอไปให้ถึงฝั่งฝันอย่างปลอดภัย พร้อมทั้งลูกของเธอ 

ทุกวันนี้ขณะที่ฉันยืนอยู่บนเรือลำใหญ่ที่ไม่ห่างไกลจากเรือลำน้อยที่เธอยืนนัก ฉันเริ่มมองเห็นแสงสลัวลางๆ ที่อยู่เบื้องหน้าเรือน้อยที่เธอยืนอยู่บนนั้น พายุกำลังจะเคลื่อนตัวออกไป... 

1 โครงการบ้านดอกไม้ป่า เป็นบ้านพักชั่วคราวสำหรับแม่ที่มีลูกอายุต่ำกว่า 6 ขวบ ซึ่งไม่มีงานทำและไม่มีสามีคอยดูแล นอกจากนี้บ้านดอกไม้ป่ายังเป็นที่พักพิงสำหรับหญิงสาวที่ตั้งครรภ์เมื่อไม่พร้อม โดยรับดูแลทั้งก่อนและหลังคลอด มีวัตถุประสงค์เพื่อเตรียมความพร้อมให้แก่ผู้หญิงและเด็กในการกลับคืนสู่สังคมอีกครั้งภายใน 1 ปี หลังจากรับเข้าบ้านดอกไม้ป่า ส่งเสริมให้ตระหนักถึงเรื่องสุขภาพ การพัฒนาและการศึกษาสำหรับเด็กและทารก และส่งเสริมให้คำนึงถึงผลกระทบระยะยาวในชีวิตของแม่และเด็ก โดยทางโครงการจะให้บริการด้านการศึกษา และให้คำปรึกษาแก่ผู้หญิงที่เข้าพักในด้านต่างๆ ดังนี้  ช่วยให้รู้หนังสือ, เลี้ยงดูเด็ก, ดูแลสุขภาพและเรื่องโภชนาการ, จัดการด้านการเงิน, จัดการปัญหา และสร้างพลังหรือกำลังใจให้กับตนเอง

โครงการบ้านดอกไม้ป่า
106 ม.9 ต.สันปูเลย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่  50220
โทร. 053- 386-568, 089-632-8847

เขียนความคิดเห็น
ชื่อ:
หัวเรื่อง:
BBCode:
ความคิดเห็น:
รหัส:*

Powered by AkoComment 2.0!