ยุติธรรมนำสันติ
ศราวุฒิ ประทุมราช

ทำไมจึงต้องคัดค้านพระราชกำหนด

การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.๒๕๔๘

นับแต่รัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ได้มีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรง โดยอาศัยอำนาจตามพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ เพื่อสลายการชุมนุมของกลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) เมื่อวันที่ ๗ เมษายน ๒๕๕๓ และมีการประกาศเพิ่มเติมอีก ๒ ครั้ง คือ ในวันที่ ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๕๓ และ ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรง ฉบับที่ ๓ ในเขตท้องที่จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดหนองบัวลำภู จังหวัดมหาสารคาม จังหวัดร้อยเอ็ด และจังหวัดสกลนคร เป็นต้นมา ส่งผลให้เกิดการคัดค้านการประกาศดังกล่าวจากทั้งนักวิชาการนิติศาสตร์ นักรัฐศาสตร์และนักสังคมวิทยามานุษยวิทยา นักสิทธิมนุษยชน และประชาชนที่รักในระบอบเสรีประชาธิปไตยเป็นจำนวนมาก สังคมไทยได้เข้าสู่ความแตกแยกทางความคิดเห็นอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนในประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองของประเทศ ด้วยรัฐบาลมีความเห็นว่าการชุมนุมของกลุ่ม นปช. เป็นภัยร้ายแรงต่อความอยู่รอดของชาติและเป็นการขัดขวางการใช้ชีวิตโดยปกติ ของประชาชน ในขณะที่ฝ่ายที่คัดค้านรัฐบาลเห็นว่า สถานการณ์ของประเทศยังไม่ถึงขั้นวิกฤติเป็นสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้าย แรงแต่อย่างใด รัฐบาลสามารถใช้กฎหมายที่มีอยู่จัดการกับการกระทำผิดกฎหมายหรือเป็นการชุมนุมที่ใช้เสรีภาพเกินขอบเขตของการใช้สิทธิเสรีภาพในการชุมนุมอย่างสงบได้ โดยไม่ต้องเสียเลือดเนื้อ และงบประมาณในการนำทหารและอาวุธสงครามออกมาเข่นฆ่าประชาชนบนท้องถนนกลางเมืองหลวง ซึ่งสอดคล้องกับความคิดเห็นของสังคมนานาชาติที่ต่างเห็นว่ารัฐบาลควรยกเลิกประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินดังกล่าวโดยเร็ว การคงอยู่ของสถานการณ์ฉุกเฉิน จะเป็นตัวเร่งเร้าให้สังคมไทยยิ่งไม่มีทางออก และนำไปสู่การเคลื่อนไหว "ใต้ดิน" ที่รัฐไม่สามารถควบคุมได้

เพื่อความกระจ่างของเรื่องนี้ เราลองมาทำความเข้าใจ พระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ซึ่งให้อำนาจนายกรัฐมนตรีประกาศให้พื้นที่ใดหรืออาณาบริเวณใดหรือเหตุการณ์ใดเป็นสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรงได