วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

ปกาเกอะญอลอแอะ [๑]

สนธยา ตั้วสูงเนิน
เจ้าหน้าที่ฝ่ายสิทธิมนุษยชน ยส.
 

ฉันเคยทำความรู้จักชาติพันธุ์ปกาเกอะญอจากการเรียนรู้ผ่านตัวหนังสือ ผ่านเรื่องเล่า จนในที่สุดก็ได้ทำความรู้จักกับพี่ๆ ชาวปกาเกอะญอหลายท่าน ทำให้ฉันเห็นมิตรไมตรีที่ทุกคนหยิบยื่นให้ เห็นธรรมชาติของความอ่อนโยน อ่อนน้อม ซึ่งทำให้ฉันหลงรักในความเป็นปกาเกอะญอมากขึ้นเรื่อยๆ และครั้งนี้ฉันจะได้มีโอกาสไปทำความรู้จักกับความเป็นปกาเกอะญออีกครั้ง โดยการไปร่วมศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอ ผ่านโครงการสืบสาน อนุรักษ์ ฟื้นฟูวัฒนธรรมกะเหรี่ยงและงานกองบุญข้าว ที่วัดนักบุญยอห์นอัครสาวกแม่เหาะ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อวันที่ ๒๓-๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ที่ผ่านมา เราเดินทางไปถึงวัดในช่วงเย็นวันที่ ๒๓ สถานที่จัดงานอยู่ในบริเวณวัดซึ่งมีลักษณะเป็นแอ่งกลางหุบเขา เมื่อเดินลงไปจะเห็นเป็นลานดินแดงกว้างๆ พื้นที่ในงานบางส่วนถูกจัดเตรียมไว้บ้างแล้ว บางส่วนชาวบ้านก็กำลังช่วยกันจัดเตรียม ฉันเห็นความขะมักเขม้น ความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านในการช่วยเหลือซึ่งกันและกันเพื่อให้งานที่จะมีขึ้นออกมาสมบูรณ์แบบที่สุด ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

ปลายทางเส้นนี้มีดอกไม้

ชีวิต แรงงาน ข้ามพรมแดน
ภู เชียงดาว

เมื่ออ่านข่าวเรื่องแรงงานข้ามชาติ ในยามนี้ครั้งใด  ทำให้ผมนึกย้อนกลับไปเมื่อหลายสิบปีก่อน เหตุการณ์เรื่องราวต่างๆ นั้นยังคงคล้ายๆ ไม่ต่างกันเท่าใดนัก สิ่งที่เผชิญอยู่นั้น ยังสะท้อนให้เราเห็นความจริงว่าเหตุใดที่ทำให้พวกเขาต้องระเหเร่ร่อน ลุยน้ำข้ามดอย มาเสี่ยงโชคชะตา มาใช้ชีวิต มาใช้แรงงานอยู่ในเมืองไทยของเรา

ทำให้นึกถึงใบหน้าแววตาของพี่น้องดาระอั้ง หรือปะหล่อง ที่บ้านปางแดง เชียงดาว ซึ่งปกติจะไม่ค่อยร่าเริง แจ่มใส สีหน้าแววตาของพวกเขานั้นเหมือนแฝงไปด้วยความเศร้าและความทุกข์มายาวนานในชีวิต

ในประวัติศาสตร์บันทึกเอาไว้ว่า บรรพบุรุษของชนเผ่าดาระอั้ง หรือปะหล่อง ต่างล้วนเป็นฝ่ายผู้ได้รับผลกระทบจากภัยสงคราม และเป็นฝ่ายที่ต้องหลบเลี่ยงหนีการรุกรานของชนเผ่าอื่นเรื่อยมา 

ว่ากันว่า ชนกลุ่มนี้ได้อาศัยอยู่มากในแถบตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐฉาน ในบางส่วนของรัฐกะฉิ่น ประเทศพม่า ในแถบมณฑลยูนนาน ของประเทศจีน และกระจายอยู่ทางตอนเหนือของประเทศไทย ใน ๙ หมู่บ้านในแถบอำเภอฝาง แม่อาย และเชียงดาว ของจังหวัดเชียงใหม่ ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

ชาติพันธุ์ม้ง กับ พิธีกรรม "ผู่" รับลูกสาวกลับบ้าน
เพื่อขจัดความไม่เท่าเทียมทางเพศ

องอาจ เดชา เรื่อง/เรียบเรียง

"ตอนนี้ หญิงม้งหลายคน รู้สึกดีใจที่ได้กลับมาสู่อ้อมอกของพ่อแม่ อ้อมกอดของครอบครัวอีกครั้งหนึ่ง และที่สำคัญคือ ถ้าเกิดเจ็บป่วยล้มตาย เป็นอะไรไป พวกเธอก็ไม่กลัวไม่กังวลว่าจะถูกทอดทิ้ง และนำร่างของเธอไปทิ้งไว้นอกบ้าน หรือข้างถนน ตามจารีตประเพณีเดิมๆ อีกต่อไป"

"ปัจจุบัน ปัญหาเรื่องผู้หญิงม้งในประเทศไทย กรณีนี้ถือว่าได้รับการแก้ไขประสบความสำเร็จไปแล้วประมาณ ๗๐% หลังจากที่เราได้ทำโครงการรับลูกสาวกลับบ้านขึ้นมา ก็ทำให้ผู้นำชุมชนม้งทั้ง ๑๘ ตระกูลแซ่ของม้ง ได้ยอมรับในหลักการและลงนามร่วมกันไปแล้ว"

นางรัชดา วชิรญาณ์ ประธานเครือข่ายสตรีม้งประเทศไทย

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑๐๖ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๑

เส้นทางสิทธิมนุษยชนศึกษา

สิทธิมนุษยชนศึกษาในอาเซียน

รศ.ดร.วไล ณ ป้อมเพชร

          โรงเรียนดาราสมุทร ศรีราชา เป็นโรงเรียนแห่งแรกในประเทศไทยที่นำเรื่อง "สิทธิมนุษยชนศึกษาในอาเซียน" เข้าสู่โรงเรียน โรงเรียนอื่นอาจจะเล่นเรื่องอาเซียน แต่ก็เป็นในรูปของวัฒนธรรมการแต่งกาย การฟ้อนรำ หรือการสอนให้รู้จักภาษาบ้าง อันที่จริง การนำเรื่องสิทธิมนุษยชนศึกษาในอาเซียนเข้าสู่โรงเรียนน่าจะเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ และจำเป็นที่สุด เมื่อท่านเข้าใจความหมายของสิทธิมนุษยชนศึกษาแล้ว ท่านก็จะเข้าใจว่า ทำไมจึงสำคัญ และจำเป็น ...