วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๔๓ ฉบับที่ ๑๑๘ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๕

ความอยุติธรรมเชิงโครงสร้าง โจทย์ที่เด็กรุ่นใหม่ตั้งคำถาม
และเลี้ยงลูกอย่างไร ในสังคมแห่งความอยุติธรรม?
ผ่านบทสัมภาษณ์ หมอโอ๋ เพจ ‘เลี้ยงลูกนอกบ้าน'

องอาจ เดชา สัมภาษณ์

รายงานสถานการณ์ความยากจนประจำปีที่ Oxfam จัดทำขึ้นและมักจะเผยแพร่ก่อนการประชุมสุดยอดผู้นำบนเวที World Economic Forum ซึ่งปีนี้จะยังคงจัดประชุมทางไกลขึ้นจากเมืองดาวอส ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ระบุว่า ในขณะที่ ๑๐ มหาเศรษฐีที่ร่ำรวยติดอันดับโลก มีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นเท่าตัวในช่วง ๒ ปีแรกหลังโลกเผชิญกับวิกฤติโควิดระบาด แต่คนยากจนกลับยากจนลงเป็นจำนวนมากขึ้นและเสี่ยงเสียชีวิตจากโควิด เพราะไม่ได้รับหรือเข้าไม่ถึงวัคซีนป้องกัน ทำให้มีรายงานว่า มีคนยากจนทั่วโลกอย่างน้อย ๒๑,๓๐๐ คน เสียชีวิตจากโควิดต่อวัน

รายงาน Inequality Kills ฉบับล่าสุดของ Oxfam ระบุอีกว่า โลกก้าวเข้าสู่ปี ค.ศ.๒๐๒๒ ด้วยปัจจัยแวดล้อมที่น่าวิตกอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน พร้อมเตือนว่า สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นความรุนแรงทางเศรษฐกิจจากความเหลื่อมล้ำ เพราะคนยากจนเหล่านี้ไม่สามารถเข้าถึงระบบสาธารณสุข และตกเป็นเหยื่อจากความรุนแรงของความอดอยากหิวโหย การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศและความแตกต่างของเพศภาวะ

ขณะเดียวกันท่ามกลางคนยากจนที่มีมากขึ้นราว ๑๖๐ ล้านคนทั่วโลก ชนกลุ่มน้อยที่ไม่ใช่คนขาวและกลุ่มผู้หญิงได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุดจากภาวะความเหลื่อมล้ำที่เพิ่มสูงขึ้น ก่อนย้ำว่า ในโลกที่ความไม่เท่าเทียมในเชิงโครงสร้าง ระบบนโยบาย และทางเลือกทางการเมืองบิดเบี้ยวจนเอื้อประโยชน์คนมั่งมี ผลลัพธ์ดังกล่าวทำให้คนธรรมดาทั่วโลกตกอยู่ภายใต้ความยากจนในสภาพจำยอม ซึ่งกรณีของวัคซีนโควิด-๑๙ เป็นตัวอย่างภาพสะท้อนที่ทำให้เห็นสถานการณ์ดังกล่าวชัดเจนที่สุด และคนหลายร้อยล้านคนจะไม่ตายจากไปหากได้รับวัคซีนทันเวลา

ด้านสถานีโทรทัศน์ CNN รายงานด้วยการหยิบยกประเด็นที่คนรวยรวยขึ้นมาเป็นตัวนำ โดยระบุชัดว่า มูลค่าทรัพย์สินของมหาเศรษฐีผู้ร่ำรวยที่สุด ๑๐ อันดับแรกของโลก ตามการจัดอันดับของนิตยสาร Forbes นำโดย อีลอน มัสก์ แห่ง Tesla และ เจฟฟ์ เบโซส์ แห่ง Amazon นั้นพุ่งขึ้นจาก ๗ แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ เป็น ๑.๕ ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยมีอัตราทรัพย์สินเพิ่มขึ้นเฉลี่ย ๑.๓ พันล้านดอลลาร์ต่อวัน หรือเฉลี่ยนับตั้งแต่เกิดโควิด-๑๙ จนถึงขณะนี้ มหาเศรษฐีระดับพันล้านสามารถเพิ่มพูนความมั่งคั่งของตนได้ร่วมประมาณ ๕ ล้านล้านดอลลาร์

ทั้งนี้ ความมั่งคั่งร่ำรวยของมหาเศรษฐีกลุ่มนี้เพิ่มขึ้นในช่วงที่เกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-๑๙ มากกว่าในช่วง ๑๔ ปีที่ผ่านมา ที่ในช่วงเวลานั้นเศรษฐกิจโลกเผชิญภาวะถดถอยครั้งเลวร้ายที่สุดนับจากการเกิดวิกฤติเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ในปี ค.ศ.๑๙๒๙ หลังตลาดหุ้น Wall Street ตกครั้งร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์สหรัฐอเมริกา

(ที่มา:  THE STANDARD WEALTH)

จากประเด็นข้างต้น ทำให้ ‘ภู เชียงดาว' คุณพ่อคนหนึ่งที่มีลูกเรียนโฮมสคูล ได้มีโอกาสร่วมพูดคุยสนทนากับ แพทย์หญิงจิราภรณ์ อรุณากูร กุมารแพทย์เวชศาสตร์วัยรุ่น โรงพยาบาลรามาธิบดี หรือที่หลายคนรู้จักกันดีในนาม "หมอโอ๋" เจ้าของเพจ ‘เลี้ยงลูกนอกบ้าน'

เป็นบทสนทนาว่าด้วยเรื่องชีวิต และแรงบันดาลใจ ที่สั่งสมประสบการณ์การทำงานของคุณหมอ ร่วมกับเพื่อนมนุษย์ จนเข้าใจ มองเห็นปัญหาโครงสร้างของสังคม และพยายามใช้ทักษะในการสื่อสารเพื่อความเปลี่ยนแปลงทางสังคม ในท่ามกลางความอยุติธรรมเชิงโครงสร้าง และสังคมที่เต็มไปด้วยความเหลื่อมล้ำสูงมากในขณะนี้ ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๔๓ ฉบับที่ ๑๑๘ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๖๕

ถอด ‘คลังความทรงจำ' ของปราชญ์ผู้รู้ ผู้สูงวัย กับคนรุ่นใหม่
จะเปลี่ยนแปลงทางสังคมอย่างไร ไม่เดินหลงทาง

องอาจ เดชา เรื่อง/สัมภาษณ์

เพราะกระบวนการสร้างสันติภาพ จำเป็นต้องพูดคุยกันระหว่าง ‘ผู้เป็นคลังรักษาความทรงจำ' คือ ผู้สูงอายุ และ ‘ผู้ที่ขับเคลื่อนประวัติศาสตร์ไปข้างหน้า' คือ คนหนุ่มสาว ดังนั้น การถอด ‘คลังความทรงจำ' จากคนรุ่นก่อน สู่คนรุ่นใหม่นั้นจึงมีความสำคัญ มีคุณค่าความหมายต่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพราะทุกกิจกรรม ทุกการก้าวย่าง ทุกประสบการณ์ ล้วนมีคุณค่า มีความหมาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องครอบครัว การฝึกฝน การเรียนรู้ และการทำงาน ที่ช่วยหล่อหลอมความเป็นตัวตนและเชื่อมให้เกิดการสร้างสังคมที่ดีขึ้นได้ ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๔๒ ฉบับที่ ๑๑๗ ก.ย. - ธ.ค. ๒๕๖๔

 

กินเปลี่ยนโลก
ด้วยวิถีการกิน เพื่อสร้างโลกที่เท่าเทียมและเป็นธรรม

ธัญลักษณ์ นวลักษณกวี สัมภาษณ์/เรียบเรียง

ทุกวันนี้ เห็นได้ว่ามีผู้บริโภคจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ ที่ให้ความสำคัญกับเรื่องของการกินอาหารปลอดภัยเพื่อสุขภาพที่ดี ประกอบกับกระแสรักษ์สิ่งแวดล้อมที่เข้ามาอยู่ในวิถีชีวิต เป็นความตระหนักและตื่นรู้ของเรามากขึ้น ทำให้เราใส่ใจเรื่องที่มาของอาหารการกินว่าผลิตจากไหน ผลิตอย่างไร กระบวนการผลิตส่งผลต่อสิ่งแวดล้อม ส่งผลต่อโลกของเราอย่างไรมากขึ้น และนั่นทำให้เราตระหนักถึงเรื่องสวัสดิภาพของสัตว์มากขึ้นด้วย เช่น เนื้อสัตว์ที่เรากิน ส่งผลให้โลกร้อนขึ้น เนื้อไก่ที่เรากินมีส่วนทำให้เกิดฝุ่น P.M.2.5 มากขึ้น เป็นต้น

เมื่อเร็วๆ นี้มีแคมเปญหนึ่งบนหน้าเพจเพซบุ๊ก ‘ผู้บริโภคที่รัก' ที่ชวนชาวโซเชียล ร่วมสนับสนุนแคมเปญ "ไก่ไร้ฝุ่น" [๑] โดยเข้าลงชื่อใน change.org ที่ให้ข้อมูลว่า อุตสาหกรรมไก่ เป็นวงจรสร้างฝุ่นพิษ PM 2.5 ผ่านกระบวนการเผาในไร่ข้าวโพดที่นำมาเป็นอาหารสัตว์ และมีการรณรงค์ให้ซุปเปอร์มาร์เก็ตชั้นนำในไทย นำ ‘ไก่ไร้ฝุ่น' มาขายให้มากขึ้นเพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นของผู้บริโภคและเพื่อสิ่งแวดล้อมที่ดีกว่าสำหรับโลกใบนี้ พร้อมเสนอทางออกให้ผู้บริโภคหันมาเลือกรับประทานไก่บ้าน ไก่ที่เลี้ยงด้วยอาหารไม่สร้างมลพิษ ปลอดสารเคมีและยาปฏิชีวนะ จากกลุ่มเกษตรกรรายย่อยที่ใส่ใจอยากส่งไก่ดีๆ ถึงผู้บริโภค อีกทั้งยังพาเชฟร้านอาหารดังมาแนะนำเมนูที่ทำจากไก่บ้านหลากหลายเมนูอีกด้วย ...

วารสารผู้ไถ่
ปีที่ ๔๒ ฉบับที่ ๑๑๗ ก.ย. - ธ.ค. ๒๕๖๔

 

ร่าง พ.ร.บ.สภาชนเผ่าพื้นเมืองฯ
"เราต้องการยืนยันสิทธิความมีตัวตนของคนชาติพันธุ์ในไทย"

องอาจ เดชา : รายงาน/เรียบเรียง

เป็นที่รับรู้กันดีว่า ประเทศไทย เรามีชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทย ที่หลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์และกระจายตัวอยู่ทั่วทุกภูมิภาค จากข้อมูลของเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย (คชท.) ในประเทศไทย ปี ๒๕๖๔ ได้มีการสำรวจจำนวนประชากรที่ยอมรับว่าตนเองเป็นชนเผ่าพื้นเมืองประมาณ ๔๓ กลุ่มชาติพันธุ์ มีจำนวนประชากรทั้งหมดประมาณ ๔ ล้านกว่าคน กระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย อาทิ เช่น กลุ่มชาติพันธุ์ ม้ง, เย้า, กะเหรี่ยง, อาข่า, ลีซู, ลาหู่, คะฉิ่น, ไทใหญ่, ดาระอั้ง ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่แถบภาคเหนือ นอกจากนั้น จะมีกลุ่ม มอญ อยู่ในแถบภาคกลาง ตะวันออก มีลาวโซ่ง, กูย ที่อยู่ทางภาคอีสาน หรือกลุ่มชาวเล ชนเผ่าพื้นเมือง มอแกลน อูรักลาโว้ย อยู่ในแถบจังหวัดภูเก็ต พังงา และระนอง เป็นต้น

และแน่นอนว่า ชนเผ่าพื้นเมืองกลุ่มเหล่านี้ ยังคงประสบปัญหาจากสถานการณ์ความขัดแย้ง ความไม่เป็นธรรมอยู่มากมาย ทั้งในเรื่องนโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่ถูกนำไปปฏิบัติแบบไม่สอดคล้องกับวิถีวัฒนธรรมชุมชนและขัดกับหลักเจตนารมณ์ของปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิชนเผ่าพื้นเมืองที่รัฐบาลไทยร่วมรับรองไปเมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๐ จนทำให้เกิดการเลือกปฏิบัติ มีการข่มขู่ จับกุม คุมขัง และเรียกค่าปรับอยู่บ่อยครั้ง ...